Słownik gwary pielgrzymkowej
Asfaltówka - uczulenie na kurz i asfalt objawiające się zaczerwienieniem skóry i/lub wysypką - głównie na nogach. Przechodzi samorzutnie po powrocie w cywilizowane warunki. Najbardziej narażeni są ci, którzy próbują - wbrew regulaminowi - chodzić w szortach lub mini spódniczkach.
Bagażowy - kawał silnego brata, ładującego bagaże na pakę.
Bąbel - niespodziewana, niezasłużona (na ogół) narośl pokutna na kończynach dolnych, często (ku rozpaczy medyków) przekłuwana znaczkiem.
Baza - miejsce pobytu VIP-ów pielgrzymkowych.
Boli – słowo najczęściej wypowiadane przez pielgrzyma.
Brat - każdy pielgrzym płci męskiej.
Cisza nocna - według regulaminu czas pomiędzy godz. 22:00 a 3:30.
Daleko jeszcze? – najczęstsze pytanie skierowane do porządkowego, szczególnie przez tych co idą pierwszy raz.
Dołączamy! – wyraz, który prześladuje każdego pielgrzyma i na jawie i we śnie.
Dyrektor pielgrzymki - człowiek, który wie, co się dzieje na końcu pielgrzymki, będąc na jej czele; wie, co się dzieje na trasie, będąc na bazie; wiek, jaka zupa będzie na obiad za trzy dni a denerwuje się tylko drobiazgiem, czy pielgrzymka wejdzie na Jasną Górę o dziesiątej piętnaście.
Dziura – ubytek w grupie (wolna przestrzeń).
GSP - Główna Służba Porządkowa której należy się bać :)
Już niedaleko – malutkie kłamstewko porządkowych, służące do podniesienia morale grupy.
Kabelek – przewód elektryczny pomiędzy głośnikami spełniający jednocześnie funkcję uszczelniającą kolumnę pielgrzymkową.
Kamizelka odblaskowa – część garderoby, dzięki której porządkowego nazywają żarówą.
Kilometr pielgrzymkowy – wartość zmienna, niewiele mająca wspólnego z tradycyjnie pojmowanym kilometrem, oscylująca wokół 1000 metrów, mierzona cyrklem, w warunkach polowych samochodem kierownika trasy bądź nogami pielgrzymów.
Koedukacja - w odniesieniu do noclegów surowo wzbroniona.
Kwatermistrz - wie, gdzie kto nocuje, ale nikomu nie powie.
Las - ulubione miejsce spotkań pielgrzymów z przyrodą.
Lewa wolna - nie oznacza amnestii dla komunistów w ramach miłosierdzia chrześcijańskiego, a jedynie pozostawienie na lewej stronie drogi przejazdu dla samochodów lub innych pojazdów.
Muzyczni - bracia i siostry, dzięki którym droga do Częstochowy mija śpiewająco.
Mycie - czynność polegająca na zobaczeniu zimnej wody.
Nocleg – miejsce, do którego każdego dnia pielgrzymi z radością zdążają.
Odcisk – choroba na pielgrzymce nieuleczalna.
Ogony – maruderzy bądź małe grupki realizujące własny program pielgrzymkowy na końcu kolumny.
Pielgrzymka - jeden wielki odpoczynek przenoszony z miejsca na miejsce, bądź jak kto woli - każdy pielgrzym płci żeńskiej.
Piguły – wspaniałe siostry pielęgniarki, dzięki którym możemy dojść do celu.
Plebania - miejsce, gdzie księża zdejmują sutanny.
Podciąganie - zbieranie grupy do kupy, czyli zwijanie ogonów (zob. ogony) zazwyczaj przez porządkowych. Czynności tej towarzyszy hasło: Dołączamy!!!
Pomidorówka - największy smakołyk na trasie pilegrzymki.
Porządkowy - całkiem normalny człowiek, ale tylko na pierwszy rzut oka…
Przeprośna górka - magiczne miejsce amnezji pielgrzymkowej, czyli co złego to nie ja.
Przewodnik grupy - kapłan, który czuwa nad morale grupy (spowiadając niektórych na końcu kolumny, wtedy bez stuły)
Punkt Sanitarny – tu można znaleźć pomoc medyczną i radę wszelkiego rodzaju (łącznie ze wskazaniem powrotu do domu lub odwiezieniem do szpitala).
Sanepid - służba pielgrzymkowa, która zajmuje się zbieraniem śmieci, a nie nadzorem sanitarno-epidemiologicznym.
Sekretariat - funkcja przypisana do komputera - służba (jednoosobowa, niezależna), bez której Przewodnik Pielgrzymki zginąłby.
Siostra - każdy pielgrzym płci pięknej, czyli jak kto woli - pielgrzymka.
Stodoła – dzięki niej na noclegu doświadczysz bliskich spotkań z naturą (czytaj: myszy, robaki, siano)
Sumienie – wewnętrzny głos nakazujący kierownikowi zrobienie postoju pielgrzymki.
Szarpidrut – brat, szarpiący bez opamiętania struny gitary aż do chwili, gdy Przewodnik powie mu : Uspokój się!
Szef porządku – tak naprawdę jedyny człowiek, który wie, gdzie w danym momencie powinna być pielgrzymka, ma władzę likwidowania odpoczynków oraz wie, która grupa jako pierwsza wejdzie na Jasną Górę. Zwykle uzbrojony w głośnomówiącą tubę.
Szuranie - ulubiony sposób stawiania nóg na piaszczystej drodze.
Tamoj – bliżej nieokreślony kierunek, w którym udała się pielgrzymka.
Trumna - transport medyczny, najbardziej poszukiwany pojazd na pielgrzymce!
Tubowy - pielgrzym niosący tubę lub osoba odpowiedzialna za wyznaczanie osób do noszenia tub.
Tuptanie - podstawowy krok pielgrzyma przy wejściu na asfalt z piaszczystej, leśnej drogi.
Zakładamy skarpetki! - hasło oznajmujące, że za pięć minut kończy się odpoczynek.
Zapraszamy na pół czarnej - "lewa wolna" w odniesieniu do asfaltu.
Znaczek - oznakowanie pielgrzyma służące do: - przekłuwania (wbrew zdrowemu rozsądkowi) bąbli; - przyrząd nawigacyjny, przypominający pielgrzymowi, do której grupy się zapisał.
Źródło: Praca zbiorowa pod red. ks. Zygmunta Malackiego "Ku Jasnej Górze",
wyd. Archidiecezji Warszawskiej 1998,
zespół redakcyjny: Anna Borkowska, Marzena Czapczyk, Paweł Jakub Kaleta,
ks. Zygmunt Malacki, Krystyna Szczerbińska, Jacek Szczerbiński, Ewa Anna Zając
